نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شیما ابراهیمی ¹
• زهرا جهانی ²

¹ استادیار آموزش زبان فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشجوی دکتری آموزش زبان فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت ارتباط متقابل میان زبان، فرهنگ، تفکر، هیجانات و حواس در برقراری و تداوم یک ارتباط مؤثر، پژوهش حاضر با هدف معرفی الگوی زبامغز به عنوان روشی مؤثر برای تهیه و تدوین مواد آموزشی مهارت گفتگو به غیرفارسی‌زبانان انجام شده است. زبامغز تلفیقی از دو واژۀ زبان و مغز است که با الهام از نظریۀ مغزهای سه‌گانۀ مک‌لین و پیوند میان زبان و چهار مؤلفۀ فرهنگ (زباهنگ)، هیجان (زباهیجان)، حواس (زباحواس) و تفکر (زبافکر) توسط پیش‌قدم طراحی شده است. روش پژوهش کیفی و از نوع کاربردی است که به منظور معرفی الگوی زبامغز برای آموزش مهارت گفتگو به غیرفارسی‌زبانان است. ابتدا چگونگی طراحی مطالب آموزشی براساس این الگو شرح داده شده و در گام بعد نمونه درسی با توجه به این الگو برای آموزش مهارت گفتگو به زبان‌آموزان غیرفارسی ‌زبان ارائه شده است. بر اساس این الگو، متن درس با توجه به زباهنگ‌های (فرهنگ مستتر در عبارات زبانی) موجود در زبان فارسی تدوین و تا حد امکان از مفاهیم و واژگان دارای بار عاطفی مثبت استفاده می‌شود. همچنین در طول درس تلاش می‌شود حواس گوناگون فراگیران در یادگیری درگیر شود و فعالیت‌ها و تمرین‌ها نیز با هدف ارتقای انواع تفکر در زبان‌آموزان اعم از انتقادی، خلاق، سیستمی و آینده‌نگر طراحی می‌شوند. در نتیجه به نظر می‌رسد آموزش مهارت گفتگو مبتنی بر الگوی زبامغز زبان‌آموزان را در برقراری یک ارتباط کلامی موفق با سخنوران جامعۀ فارسی‌زبان یاری برساند و توجه به آن در کتاب‌های آموزش مهارت گفتگو حائز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها

• آموزش زبان فارسی
• الگوی زبامغز
• زباهنگ
• زبافکر
• زباحواس
• زباهیجان