نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• بهاء الدین اسکندری

مدیر گروه تدوین متون مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

دگرگونی در زبان در طول زمان امری بدیهی است. این دگرگونی ها گاهی چنان انباشته می شود که گویی زبان جدیدی از دل زبان مادر تولد می یابد. این تغییرات محصول عوامل درونی و بیرونی هستند. از عوامل درونی، یکی اصل کم کوشی است که کاربران زبان را به سوی ادای راحت تر و سریع تر واژه ها برمی انگیزد. یکی از جلوه های این اصل در زبان، شکسته شدن واژه ها در زبان گفتاری و محاوره است. این شکستگی به صورت های مختلف از جمله حذف، جابجایی، تخفیف و تبدیل خود را نشان می دهد. در عمل در بسیاری از موارد با ترکیبی از این تغییرات روبرو هستیم. در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان تفاوت گفتار و نوشتار موضوعی مهم است که به تدریج باید به مخاطب تفهیم شود. در این پژوهش با روش استقرایی کوشش شده است تنها مواردی مورد کنکاش قرار گیرد که در واژه، حذف بدون پیامدی دیگر به صورت تغییراتی چون تبدیل و جابجایی رخ داده باشد. حذف به صورت هایی چون حذف حروف اصلی، حذف حروف میانجی و حذف حرکت (مصوت کوتاه) نمود پیدا می کند. کوشش شده است در مورد حذف کردن و حذف نکردن جزئی از واژه در موارد مشابه در حد امکان توجیهاتی معقول ارائه گردد. زبان فارسی، زبان شکسته، اصل کم کوشی، حذف حرف، حذف مصوت کوتاه. 

کلیدواژه‌ها

• زبان فارسی
• زبان شکسته
• اصل کم کوشی
• حذف حرف
• حذف مصوت کوتاه