نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رویا رستمی ¹
• عادل رفیعی ²
• زهرا امیریان ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ دانشیار گروه زبان و ادبیات دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

به ‌کارگیری متون ادبی در آموزش زبان فارسی همواره مورد توجه تدوین‌گران مواد درسی بوده است. به موجب استعاری بودن زبان فارسی، به کارگیری اصطلاحات و ضرب المثل‌ها در هر دو گونه گفتاری و نوشتاری زبان فارسی توسط فارسی زبانان، اهمیت تسلط غیرفارسی‌زبانان بر این اصطلاحات و مفاهیم فرهنگی ضروری به نظر می‌رسد. در باب آموزش زبان، یکی از مباحث حائز اهمیت، توجه به ارتقای مهارت‌های زبانی است. چهار مهارت شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن هر یک در جایگاه خود نقش بسزایی در فرایند یادگیری دارند. در امر آموزش زبان برای پرداختن به هر یک از این مهارت‌ها نیاز به مطالب آموزشی مناسب، مرتبط و هدفمند به شکل برجسته‌ای احساس می‌شود. تلاش ما در این پژوهش ارائه منبعی برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان به واسطه متن ادبی با تأکید بر ارتقاء مهارت‌ خواندن است. روش انتخابی این پژوهش برای تهیه و تدوین این متون، ساده‌سازی متون فارسی و سپس تدوین تمرین‌ بر اساس رویکرد تکلیف محور است. برای این منظور قصه‌هایی از کلیله و دمنۀ مهدی آذریزدی (نیش عقرب، دوستی خرس و کبوتر بی‌صبر) انتخاب و برای فارسی آموزان سطح متوسط آماده شده است. روش کار به این صورت است که ابتدا اصل داستان‌ها آورده شده‌ است؛ سپس عناصر داستانی آنها توصیف شده‌اند، در مرحله بعد ساده‌سازی واژگانی طبق چارچوب لکسنستین انجام شده و در پایان، ساده‌سازی نحوی مطابق نظرات مکس‌ول صورت گرفته است. برای اطمینان از مناسب بودن متون برای سطح متوسط، این متون در اختیار سه مدرس با سابقه سه سال به بالای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان قرار گرفت. در پایان با استفاده از مبانی رویکرد تکلیف محور به آموزش زبان -که امروزه جایگاهی قابل ملاحظه در میان دیگر رویکردها یافته است- تکالیف و فعالیت‌های پیش از خواندن، حین خواندن و پس از خواندن طراحی شدند.

کلیدواژه‌ها

• مهارت خواندن
• کلیله و دمنه
• ساده‌سازی
• فارسی‌آموزان سطح متوسط
• رویکرد تکلیف محور