نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا فرخ ¹
• حسن سلیمانی ²

¹ کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی دانشگاه پیام نور قم، قم، ایران

² دانشیار آموزش زبان انگلیسی دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

چکیده

مهارت گوش دادن یکی از مهارت‌های اساسی در آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم است که نقش بنیادی در توانش ارتباطی زبان‌‌آموزان دارد؛ در صورتی‌که زبان‌آموز مهارت کافی در این مهارت داشته باشد، می‌تواند از زبان گفتاری خود به خوبی استفاده و مقصود مورد نظر را به خوبی بیان کند و در برقراری ارتباط موفق می‌شود. همچنین با تقویت مهارت گوش دادن، مهارت‌های دیگر هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند. هدف مقاله حاضر بررسی ادبیات مربوط و استخراج مفاهیم و نظریه‌های موجود در این زمینه و بیان راهبردهای عملی ارتقای و سرانجام ارائه پیشنهاداتی جهت بهبودی مهارت گوش دادن در فارسی آموزان غیرفارسی‌زبان بوده است. به این منظور، با روش توصیفی، متغیرهای مورد نظر بررسی و تجزیه و تحلیل شد. مواد و داده‌های مورد بررسی، کتاب‌های معتبر و مقالات متعدد چاپ شده در مجلات معتبر در حیطه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان را در بر می‌گرفت. به طور خاص، دسته‌بندی‌هایی که آکسفورد، روین، اوملو و شمو در راهبردها ارائه نموده‌اند، در بررسی‌های داده‌ها و مواد مورد بررسی در این مقاله استفاده شده است. به علاوه، با ذکر نمونه‌هایی به بررسی مهم‌ترین راهبردهای یادگیری (شناختی، فراشناختی و عاطفی ـ اجتماعی) پرداختیم که استفاده از این راهبردها در یادگیری زبان دوم تأثیر بسزایی دارد و فرآیند یادگیری را در مهارت گوش دادن تسهیل می‌کند. با استفاده از روش بررسی اسناد و مدارک، نتایج بررسی نشان داد که به کارگیری راهبردهای یادگیری به عنوان مجموعه‌ عملیاتی که زبان‌آموز از آن‌ها جهت یادگیری زبان بهره می‌برد، فرآیند یادگیری را آسان، سریع و لذت ‌بخش‌تر می نماید. آگاهی از این راهبردها و تمرین برای استفاده از آن‌ها باعث افزیش توانمندی و گسترش ظرفیت یادگیری در زبان‌آموز می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• آموزش زبان فارسی
• مهارت‌های زبانی
• مهارت گوش دادن
• راهبردهای یادگیری