نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهین ناز میردهقان فراشاه ¹
• مهشید شیردست بهنمیری ²

¹ دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² دانشجوی کارشناسی ارشد آزفا دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

با در نظر داشتن آن‌که آموزش زبان عمدتاً با ورود مسائل فرهنگی همراه با زبان‌آموزی همراه است، سهم آموزش زبان در انتقال این مفاهیم فرهنگی شایان توجه است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بازتاب محتوا و عناصر فرهنگی بر پایه انگاره‌های فرهنگی «کرتازی و جین» (1999) و «آداسکو و همکاران» (1990) در کتاب درس «پرفا 1» از مجموعه‌ آموزشی «پرفا» به انجام رسیده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیل آماری محتوای کتاب آموزشی مورد بررسی برمبنای تلفیقی از انگاره‌های مذکور است. بر این اساس کرتازی و جین محتوای فرهنگی کتب آموزش زبان را در سه طبقه‎ «فرهنگ مبدأ»، «فرهنگ مقصد» و «فرهنگ بین‌المللی» درنظر گرفته‌اند. با در نظر داشتن این نکته که مجموعه‌ پرفا برای آموزش زبان فارسی به صورت عمومی برای مخاطبان بزرگسال زبان مقصد با پیشینه‌های متفاوت فرهنگی طراحی شده و با توجه به تجلی بیشتر جلوه‌های فرهنگی زبان مقصد در آن، در طی فرایند پژوهش حاضر، فرهنگ ایرانی به عنوان «فرهنگ مقصد» و فرهنگ‌های مبدأ و بین‌المللی در ذیل یک گروه و با عنوان «دیگر فرهنگ‌ها» مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بر این مبنا، با تلفیق انگاره فرهنگی آداسکو و همکاران، چهار عنصر این انگاره، مشتمل بر «عناصر زیبایی‌شناسی»، «عناصر جامعه‌شناختی»، «عناصر معنایی» و «عناصر زبان‌شناسی‌اجتماعی» برای بررسی محتوای فرهنگی «پرفا 1» با تأکید بر فرهنگ ایرانی به عنوان زبان مقصد (مبتنی بر کرتازی و جین) مورد تحلیل آماری قرار گرفته شده‌اند. نتایج تحقیق نمایانگر آن است که، عمده‌ترین عناصر فرهنگی نمایانده شده در فرهنگ زبان مقصد در «پرفا 1» به ترتیب عبارتند از: 1. عناصر زیبایی‌شناسی، مشتمل بر هنر، ادبیات، موسیقی و رسانه 2. عناصر جامعه‌شناختی، مشتمل بر زندگی روزمره 3- عناصر معنایی، مشتمل بر مفهوم‌سازی‌های فرهنگی مسائل مختلف و 4. عناصر زبان‌شناسی‌اجتماعی، مشتمل بر نحوة استفاده از زبان با توجه به شرایط فرهنگی اجتماعی.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی منابع آموزشی آزفا
• محتوای فرهنگی
• عناصر فرهنگی
• فرهنگ ایرانی
• پرفا 1
• انگاره تلفیقی