بررسی و ارزیابی آزمون نسل سوم و چهارم مهارت نوشتن در مرکز آموزش زبان و معارف اسلامی (جامعة المصطفی العالمیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه زبان‌شناسی همگانی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

چکیده

 بررسی علمی و پژوهشی منابع، برنامه‌های آموزشی و آزمون‌‌های مراکز زبان فارسی از جمله جامعةالمصطفی کمک به رشد و گسترش هرچه بیشتر زبان‌‌فارسی در سرتاسر جهان است. مهارت نوشتن یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زبانی برای دانشجویانی است که با اهداف دانشگاهی به یادگیری زبان می‌‌پردازند؛ بر این اساس سنجش آن نیز از ارکان اساسی نظام آموزش زبان با اهداف ویژه دانشگاهی است و بخش عمده‌‌ای از کارآمدی مراکز آموزشی در گرو بهره‌گیری از شیوه‌‌های معتبر ارزیابی است. پژوهش حاضر می‌کوشد با استفاده از اصول و نظریه‌‌های مهم ارزیابی و آزمون‌‌های مهارت نوشتن با روش توصیفی‌ـ تحلیلی به بررسی نسل سوم و چهارم آزمون‌‌های مهارت نوشتاری در مرکز جامعةالمصطفی بپردازد. جامعةالمصطفی با سابقه حدود چهل ساله در آموزش زبان فارسی دارای پنج نسل متون آموزشی است. نسل سوم و چهارم دارای آزمون‌های تستی روزانه، آزمون نیمه و پایانی هر کتاب و نوشته پایانی است. ساختار و محتوای آزمون‌ها بررسی شد. آزمون‌‌های نسل سوم و چهارم در سنجش دانش زبانی مانند واژگان، صرف و نحو موفق است، اما ناظر به نیازهای ارتباطی زبان‌‌آموز نیست. مراحل نوشتن در آنها رعایت نشده و عدم توجه به مرحله نوشتن کنترل‌شده در آن مشهود است. آزمون‌ها بیشتر ناظر به قدرت حافظه می‌باشد و به خلاقیت، تفکر و توانایی حل مسئله توجه چندانی نشده است. ساختار سؤالات در سطوح مختلف یکی است و این مسئله موجب شده تنوع آزمون‌‌ها و مسئله مهم درجه‌بندی آزمون‌ها نادیده گرفته شود. پایایی آزمون‌‌های نسل سوم و چهارم با روش ضریب آلفای کرونباخ با شصت برگه امتحانی اندازه‌‌گیری شد. میانگین سنی زبان‌آموزان 25 سال است. ضریب پایایی در آزمون تستی روزانه 71/0 و آزمون نیمه 74/0 و آزمون پایانی 78/0 به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل پایایی آزمون‌‌ها قابل قبول است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسفندیاری، رجب. (1393). «تصحیح نوشته‌های غیرفارسی‌زبانان سوگیری مصححان فارسی‌زبان با استفاده از انگاره‌ چندوجهی راش». پژوهشنامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان. دوره 3، شماره 3. صص: 25ـ54.
جعفرپور، عبدالجواد. (1375). مقدمه‌ای بر آزمون‌شناسی زبان، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
جلیلی، سید علی‌‌اکبر. (1390). آزمون مهارتی فارسی (آمفا) بر پایه چهار مهارت اصلی زبان آموزی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی.
حسنی، هانیه. (1391). طراحی، اعتبارسازی و روایی‌سنجی آزمون تک به منظور اندازه‌گیری بسندگی زبان فارسی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی. دانشگاه فردوسی مشهد.
دانشگر، مریم؛ عباسی، زهرا؛ مدنی، رزاقی، مرضیه؛ محمدی، ندا. (1399). «ارزشیابی مهارت و خرده مهارتهای نوشتن در آزمون اَمزا در مقایسه با نظام‌های آموزشی متوسطه آمریکا و بریتانیا و بررسی دست‌‌نوشته‌های دانش‌آموختگان نظام متوسطه ایران». پژوهش‌های ادبی. سال 17، شماره 69. صص: 35ـ61.
رودمعجنی، محسن. (1399). طراحی و اعتبارسنجی آزمون بسندگیِ تکلیف محور در زبان فارسی. رساله دکتری. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
زندی، بهمن؛ روشن، بلقیس؛ وکیلی‌‌فرد، امیررضا؛ گلپور، لیلا. (1397). «طراحی و اعتباربخشی آزمون استاندارد زبان فارسی (بر پایه چهار مهارت زبانی)». دوماهنامه جستارهای زبانی، دوره دهم. شماره 6 (پیاپی 54). صص: 45ـ72.
سیف، علی اکبر. (1387). اندازه‌گیری سنجش و ارزشیابی آموزشی، ویرایش پنجم، تهران: نشر دوران.
صحرایی، رضامراد؛ رضاپور، غلامحسین. (1398). «ارزیابی روایی و پایایی آزمون تعیین سطح زبان فارسی برای غیرفارسی زبانان بنیاد سعدی». فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، دوره دهم. شماره 37. صص: 91ـ111.
قنسولی، بهزاد. (۱۳۸۹). «طراحی و روایی‌‌سنجی آزمون بسندگی زبان فارسی». پژوهش زبان‌های خارجی، سال دوازدهم، شماره 57، صص: 111-129.
گل‌پور، لیلا. (1397). «طراحی آزمون مهارت نوشتاری ویژۀ غیرفارسی زبانان: راهکارها و تحلیل خطاها». پژوهشنامۀ آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان. سال هفتم، شماره 2 (پیایی16).
موسوی، ثریا. (۱۳۷۹). بررسی راهکارهای نظری آزمونهای بسندگی و تهیه یک آزمون بسندگی استاندارد زبان فارسی برای غیر فارسی‌‌زبانان. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌‌زبانان، دانشگاه شیراز.
ولیئی، مهشید. (1396). طراحی چارچوب آزمون بسندگی مهارت نوشتاری و گفتاری برای غیرفارسی‌زبانان. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
Birjandi, P. & Mosallanejad, P. (2010). An Overview of Testing and Assessment. Esfahan: Sepahan Publication.
Brindley, G. (2003). "Classroom-based Assessment" in D. Nunan (ed.)
Brown, Douglas. (2011). Languger assessment Principles and Classroom Practices. Tehran: Rahnama Press.
Brown, J. D. (1996). Testing in language programs. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Regents.
Brown, H. D. (2010). Language assessment principles and classroom.
Coombe, C., K. Folse & Hubley, N. (2007). A Practical Guide to Assessing English Language Learners. US: The University of Michigan Press.
Farhady, H., Jafarpur, A. & Birjandi, P. (2007). Testing Language Skills from Theory to Practice. Tehran: SAMT.
Field, J. (2003). Psycholinguistics. Tehran: Ebteda Press (offset).
Hughes, Arthur, (2003). Testing For Language Teacher. Second Edition. Cambridge : University Press.
Kiany, GR. (2018). Language testing: Fast Track. Rahnama Press.
Nunan, D. (2003). Practical English. Language Teaching. New York: Mc Graw Hill.
Sokolik, M. (2003). "Writing" in D. Nunan (ed.) Practical English Language Teaching. US: McGraw-Hill.
Uysal, H. H. (2010). A critical review of the IELTS writing test. ELT Journal, 64(3), 314-320.
Weigle, S. C. (2002). Assessing Writing. Cambridge :University Press.