مطالعات آموزش بین‌المللی زبان فارسی
رویکرد نوین نگارش و حرکت‌گذاری متن عربی در متون فارسی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.
2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب.
چکیده
گاهی در نگارش برخی متون لزوماً از متن عربی در لابه‌لای متن فارسی بهره گرفته می‌شود. در این میان، اگر درست حرکت‌گذاری نشود یا املای صحیح آن رعایت نگردد، مخاطب را به اشتباه می‌اندازد؛ درنتیجه متن فارسی نیز گنگ و مبهم خواهد شد. پس یکی از مشکلات و چالش‌های پیش‌روی زبان‌آموزان در زبان فارسی کلمه‌ها و عبارت‌های عربی در نوشتارها و متون فارسی است. این موضوع به دو گونه میان ما نمود می‌یابد: أ) کلمه‌های عربی دخیل؛ ب) کلمه‌ها و عبارت‌های عربی مانند آیه‌های قرآن کریم، حدیث‌های پیامبر(ص)، پیشوایان(ع) و بزرگان دین، نثر و شعر. البته هدف پژوهشگر در این مقاله نوع دوم است؛ زیرا به نظر می‌رسد برخی اصحاب فرهنگ و هنر نتوانسته‌اند کلمه یا متن عربی نوع دوم را در زبان فارسی درست بنویسند و یا اینکه به درستی حرکت‌گذاری کنند. از این‌رو نگارنده مقاله با بهره‌گیری از روش تحلیلی‌ـ توصیفی بنا دارد با آوردن نمونه‌ها و مثال‌های فراوان درست‌نویسی کلمه‌ها و حرکت‌گذاری روشمند و استاندارد متون عربی را به زبان‌آموزان فارسی آموزش دهد. البته در آغاز به بیان چارچوب و قواعد درست آنها خواهد پرداخت، سپس مهم‌ترین اشکال و ایرادهای نگارشی (ازجمله همزه‌نویسی، نگارش الف، تاء و ...) و حرکت‌گذاری رایج در نوشتارهای مجازی و حقیقی را نیز به چالش می‌کشاند. ما باید بپذیریم ناتوانی در این موضوع، پیامدهای سنگینی برای زبان مقصد در پی داشته و دارد. در این نوشتار به روشنی نشان داده خواهد شد هر کس که نتواند متون عربی را روشمند حرکت‌گذاری کند و درست بنویسد، بی‌تردید نخواهد توانست آنها را نیز درست و روان بخواند و بفهمد. بر این اساس راهکارهای درست‌نویسی و حرکت‌گذاری صحیح متون عربی با آموزش، روشمندکردن و رهایی از روش نادرست گذشتگانی است که در قرن‌های پیاپی به طور عمده از سوی کاتبان، منشیان، دبیران و... پیش‌روی ما گذارده شده است. انشای سست، نارسا، مبهم و دور از فصاحت و بلاغت عیب شمرده می‌شود، ولی به نظر نگارنده درست‌نانویسی و حرکت‌گذاری ناهمگون بدتر از آن، بلکه گناه نابخشودنی است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)
دوره 10، شماره 18
شهریور 1403صفحه 157-180
- تاریخ دریافت: 10 دی 1402
- تاریخ بازنگری: 30 بهمن 1402
- تاریخ پذیرش: 09 فروردین 1403