رویکرد نوین نگارش و حرکت‌گذاری متن عربی در متون فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

10.22034/maz.2025.21677.1159

چکیده

گاهی در نگارش برخی متون لزومًا از متن عربی در لابه‌لای متن فارسی بهره گرفته می‌شود. در این ‌میان، اگر درست حرکت‌گذاری نشود یا املای صحیح آن رعایت نگردد مخاطب را به اشتباه می‌اندازد. در نتیجه متن فارسی نیز گنگ و مبهم خواهد شد. پس یکی از مشکلات و چالش‌های پیش روی زبان‌آموزان در زبان فارسی کلمه‌ها و عبارت‌های عربی در نوشتارها و متون فارسی است. این موضوع به دو گونه میان ما نمود پیدا می‌کند: أ) کلمه‌های عربی دخیل؛ ب) کلمه‌ها و عبارت‌های عربی مانند آیه‌های قرآن کریم، حدیث‌های پیامبر (ص)، پیشوایان (ع) و بزرگان دین، نثر و شعر. البته هدف پژوهش‌گر در این مقاله نوع دوم است زیرا به نظر می‌رسد برخی اصحاب فرهنگ و هنر نتوانسته‌اند کلمه یا متن عربی نوع دوم را در زبان فارسی درست بنویسند و یا صحیح حرکت‌گذاری کنند. بنابر این نگارنده در این مقاله با بهره‌گیری از روش تحلیلی ـ توصیفی بنا دارد با آوردن نمونه‌ها و مثال‌های فراوان درست‌نویسی کلمه‌ها و حرکت‌گذاری روشمند و استاندارد متون عربی را به زبان‌آموزان فارسی آموزش دهد. البته در آغاز به بیان چارچوب و قواعد درست آنها خواهد پرداخت. سپس مهم‌ترین اشکال‌ها و ایرادهای نگارشی ـ از جمله همزه‌نویسی، نگارش الف، تاء و ... ـ و حرکت‌گذاری رایج در نوشتارهای مجازی و حقیقی را نیز به چالش می‌کشاند. ما باید بپذیریم ناتوانی در این موضوع، پیامدهای سنگینی برای زبان مقصد در پی داشته، و دارد. در این نوشتار به روشنی نشان داده خواهد شد هر کس که نتواند متون عربی را روشمند حرکت‌گذاری کند و درست بنویسد،‌ بی‌تردید نخواهد توانست آنها را نیز درست و روان بخواند و بفهمد. نتیجه می‌گیریم راه‌کارهای درست‌نویسی و صحیح حرکت‌گذاری متون عربی آموزش، روشمندکردن و رهایی از روش اشتباه گذشتگانی است که طی قرن‌های پیاپی به طور عمده از سوی کاتبان، منشیان، دبیران و... پیش ما گذارده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  • تاریخ دریافت: 26 تیر 1404
  • تاریخ بازنگری: 28 مرداد 1404
  • تاریخ پذیرش: 28 مرداد 1404