تغییرات آوایی در فارسی گفتاری: مطالعه‌ای درباره ضرورت آموزش تلفظ فعلِ مضارع اخباری در دوگونۀ گفتاری و خوانداری‌ ـ نوشتاری زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

2 گروه ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

چکیده

 مقاله حاضر به مقایسۀ فعل در دوگونۀ خوانداری/ نوشتاری و گفتاری و ضرورت آموزش آن به غیرفارسی‌‌زبانان می‌‌پردازد. سخنگویان زبان، اغلب از تغییرات پدیدآمده در زبان در طول زندگی خود آگاه نیستند. با توجه به اصل اقتصاد و همچنین اصل کم‌‌کوشی، افراد می‌‌کوشند تا آسان‌‌ترین راه و ساده‌‌ترین تلفظ را به کار گیرند؛ درنتیجه تغییر و تحول در صورت گفتاری همواره رخ می‌‌دهد و نوشتار همچنان ثابت می‌‌ماند. تغییرات زبانی در تمامی حوزه‌‌های زبان صورت می‌‌گیرد. در این مقاله تغییرات آوایی میان گونۀ گفتاری و گونۀ خوانداری/ نوشتاری در فعل مضارع اخباری بررسی می‌‌شود. به سبب وجود رادیو و تلویزیون و سهولت ارتباطات و تقریباً همگانی شدن سواد، فارسی‌گفتاری بسیار گسترده شده است و همۀ مردم آن را به‌‌کار می‌برند؛ بنابراین توصیف و تدوین کتاب فارسی‌گفتاری پس از فارسی‌نوشتاری در اولویت است. از سوی دیگر غیرفارسی‌‌زبانانی که فارسی می‌‌آموزند، افزون بر فراگرفتن فارسی‌نوشتاری نیاز دارند که فارسی‌گفتاری رسمی را هم بیاموزند و حتی بسیاری از آنان فقط به فراگیری فارسی‌گفتاری نیاز دارند. در این پژوهش، محقق تغییرات آوایی مشترک درمیان صورت‌‌های زمان مضارع را دسته‌‌بندی کرده، تا آموزش آنها با نظمی خاص و یادگیری آنها آسان‌‌تر، ساده‌‌تر و سریع‌‌تر صورت پذیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اسکندری، بهاءالدین. (1396). «نگاهی دوباره به قاعدۀ حذف در زبان فارسی شکسته»، مطالعات آموزش زبان فارسی. سال سوم. شمارۀ 5. صص:31ـ60.
پی‌‌سیکوف، لازار. (1380). لهجۀ تهرانی. تهران: نشر آثار فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ثمره، یدلله. (1386). سبک‌‌شناسی زبان. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
رواقی، علی. (1393). «گونه‌‌شناسی زبان فارسی». تهران: روزنامۀ اطلاعات. 22 مرداد.
صادقی، علی‌‌اشرف. (1375). «زبان معیار»، دربارۀ زبان فارسی (برگزیدۀ مقاله‌‌های نشر دانش). زیرنظر نصرالله پورجوادی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
صفارمقدم، احمد. (1391). «گونه‌‌های گفتاری و نوشتاری در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌‌زبانان». مجلۀ زبان‌‌شناخت. سال سوم. شمارۀ دوم. صص: 45ـ68.
طباطبایی، علاءالدین. (1394). واژه‌‌سازی و دستور (مجموعه مقالات). تهران: کتاب بهار.
عمرانی، غلامرضا و هامون سبطی. (1390). زبان فارسی (جلد دوم) راهبردهای یاددهی‌ـ یادگیری. چاپ هفتم. ویراست دوم. تهران: مبتکران.
مدرسی، یحیی. (1368). درآمدی بر جامعه‌‌شناسی زبان. تهران: موسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
وحیدیان کامیار، تقی. (1384). دستور زبان فارسی گفتاری. تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.
Sapir, Edward. (2014). English Language and Linguistics: General Interest. Historical Linguistics, Language and Linguistics. Cambridge University Press.