کاربست شاهنامه در آموزش زبان فارسی برپایه ی تلفیق نظریه هلیدی و پریستون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده علوم انسانی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 گروه آزفا بین الملل، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

3 گروه زبانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

آموزش زبان فارسی به دلیل آشنا شدن زبان‌آموزان با سبک زندگی و افکار مشاهیر بزرگ آن اهمیت دارد. آموزش بهینه بر پژوهش کاربردی استوار است. فردوسی خداوندگار سخن پارسی است، پس می‌توان در آموزش زبان غیرفارسی‌زبانان از شاهنامه نیز بهره جست و التذاذهای ادبی‌اش را فهمید و فهماند. پژوهندگان درروشی توصیفی-تحلیلی کوشیده‌اند که با جستار در تناسب بین ابیات شاهنامه و فعل‌های کتاب‌های آموزش زبان فارسی نوین بر اساس نظریه نقش‌گرای هلیدی، دریابند که در کدام سطوح از آموزش این مجموعه آموزشی، کاربست شاهنامه کارآمد است. همچنین، به‌طور تلفیقی، کاربرد گفتمان‌های عاشقانه شاهنامه را در افزایش سطح یادگیری زبان دوم بر اساس نظریات پرستون، نیز بررسی نموده‌اند زیرا هر دو در افزایش علاقه‌مندی به درک مفاهیم زبانی و ارتباطی بین انسان‌ها در زبان‌آموزان مؤثرند. گفتمان‌های غنائی شاهنامه را به دلیل محظوظ شدن روح و جان زبان‌آموز از عاشقانه‌ها در این اثر حماسی برگزیده‌اند و بعد، آن‌ها را در آموزش سطوح مختلف کتاب‌های مذکور، روشمند و علمی معرفی نموده‌اند. این تحقیق نشان می‌دهد که‌این گفتمان‌ها به دلیل انطباق فعل‌های به کار گرفته‌شده در بیت‌ها با فعل‌های انواع فرایندهای نظریه هلیدی در حوزه معانی، می‌تواند در سطوح آغازین، میانی و پیشرفته‌ی یادگیری، به کار گرفته شود و به علت دربرداشتن عناصر نظریه کنش متقابل زبانی پریستون در افزایش سطح یادگیری نیز، کارآمد است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


خبرگزاری ایلنا. (1402). قابل دسترس در: https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1437416.
خدادادیان، مهدی. (1403). «رویکرد مدرسان به آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان از طریق متون ادبی دارای ویژگی فرهنگی». فصلنامة علمی زبان پژوهی دانشگاه الزهرا. سال شانزدهم. شمارة 52. صص. 217-183.
سلطانی، سید علی‌اصغر. (1397). قدرت، گفتمان و زبان. چاپ ششم. تهران. نشر نی.
فردوسی، ابوالقاسم. (1398). شاهنامه بر اساس نسخه چاپ مسکو. چاپ پنجم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه.
قبول، احسان. (1396). آموزش نوین زبان فارسی. جلد اول. چاپ هفتم. مشهد: نشر یاسین.
--------- (1397). آموزش نوین زبان فارسی. جلد دوم. چاپ هفتم. مشهد: نشر یاسین.
--------- (1397). آموزش نوین زبان فارسی. جلد سوم. چاپ پنجم. مشهد: نشر یاسین.
--------- (1392). آموزش نوین زبان فارسی. جلد چهارم. چاپ اول. مشهد: نشر یاسین.
--------- (1394). آموزش نوین زبان فارسی. جلد پنجم. چاپ اول. مشهد: نشر یاسین.
کالر، جاناتان. (1388). در جستجوی نشانه‌ها. ترجمه صدقی و امراللهی. ویرایش فرزان سجودی. چاپ اول. تهران: نشر قلم.
لازار، گیلیان. (1380). ادبیات و اموزش زبان. ﺗﺮﺟﻤه محمد غضنفری. تهران: سمت.
مهاجر، مهران و محمد نبوی. (1376). به‌سوی زبان‌شناسی شعر: رهیافتی نقش‌گرا. تهران: مرکز
صالحی، فاطمه. (1386). «علم معانی و دستور نقش‌گرای هلیدی». کتاب ماه ادبیات. شماره 8 (پیاپی122). صص: 32ـ41.
غضنفری مقدم، صالحه؛ یاحقی، محمدجعفر؛ پیش‌قدم، رضا و شیما ابراهیمی. (1400). «دوگانه‌های واژگانی در شاهنامه فردوسی و کاربرد آن در آموزش زبان فارسی». فصلنامه زبان پژوهی. سال سیزدهم. شمارة 39. صص: 117-142.
نوروزی، مونا. (1401). «تأثیر نقش یادگیری شاهنامه فردوسی بر آموزه‌های ایرانی-اسلامی دانش آموزان دوره ابتدائی». نخستین همایش ملی فرهنگ و هنر اسلامی. بندرعباس. https://civilica.com/doc/1679596
وکیلی فرد، امیررضا و محمد تقی‌راد. (1400). «آموزش زبان فارسی به غیرایرانیان: نگرش مدرسان درباره به‌کارگیری متون ادبی». مجلد علمی مطالعات زبانی و بلاغی. سال 21. شمارة 12. صص: 253-262.
Bloor, T. & M. Bloor (1997). The Functional Analysis of English. A Halliday Approach. London: Arnold.
Halliday, M. A. K. & C. Mathieson (2004). An Introduction to Functional Grammar. London: Edward Arnold Publishers Ltd.
Halliday, M. A. K. (1985) An Introduction to Functional Grammar. London: Edward Arnold.
Preston, D. R. (1989). Sociolinguistics and second language acquisition. Oxford: Basil Blackwell.
Simpson, P. (2004). Stylistics: A Resources Book for student. London: Routledge.
Thompson, G. (2004). Introducing Functional Grammar. New York: Amold.