نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه حاجی رحیمی ¹
• سلمان رحیمی ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مجازی المصطفی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

² استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مجازی المصطفی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

چکیده

 با بهره‎گیری از روش‎های کلاسیک نمی‎توان راهکاری مناسب در زمینۀ یادگیری و آموزش درست حروف اضافه فارسی به زبان‎آموزان نشان داد و مشکلات آنها را برطرف کرد؛ از این‌رو کمک زیادی به یادگیری مانا و معنادار حروف اضافه نشده است. «با» یکی از حروف اضافه پرکاربرد زبان فارسی است که نقش‎های دیگری از جمله ادات صفت و نقش‌وندی را نیز می‎پذیرد. پژوهش حاضر مطابق با نظریۀ حوزه‎ها و طرحواره‎های تصویری به ارائه یک طرح درس آموزشی مبتنی بر دیدگاه معناشناسی شناختی جهت آموزش و یادگیری معانی مختلف حرف اضافه فارسی «با» برای غیرفارسی زبانان می‌پردازد. این رویکرد آموزشی، تلاشی برای تکمیل نظریه‎های معناشناسی معاصر است و افزون بر آن، ساختار نقش کاربردی زبان در پیوند با معنا را نیز در نظر دارد؛ از این‌رو، نخست براساس معیارهای تایلر و معنای اولیه و معانی متفاوت این حرف اضافه را مشخص کرده، سپس جمله‎ها و عبارت‎هایی را که دارای این حرف اضافه بودند در کتاب‎های درسی غیرفارسی‌زبانان بررسی کرده‎ است. شیوۀ آموزشی پیشنهادی، مدل ترکیبی متن و تصویر (با کمک پاورپوینت و پوستر) برای آموزش ساختار معنایی این حرف اضافه با توجه به معنای مرکزی و معانی دیگر آن است. یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که استفاده از تصاویر حاوی تجربیات حسی و ادراکی فارسی‌آموزان می‎تواند ارتباط معناداری میان دانش جدید و پیشین آنان برقرار کند. فرایند این تحقیق و نتایج آن، راهکارهای مؤثری را در امر آموزش و یادگیری ماندگار این حرف اضافه پیشنهاد داده است.

کلیدواژه‌ها

• حرف اضافه
• معناشناسی شناختی
• طرح‎واره تصویری
• طرح درس آموزشی

موضوعات

• بررسی چالش‌ها و مشکلات آموزش بین المللی زبان فارسی