بررسی تطبیقی ویژگی‌‌های زمان دستوری و نمود در زبان‌های فارسی و چینی براساس زبانشناسی پیکره‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبانها و ادبیات آسیای شرقی (زبان و ادبیات چینی) دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

دو مقولۀ زمان دستوری و نمود در دستور زبان جایگاه ویژه‌‌ای دارند. با کمک زمان دستوری می‌‌توان به بیان یک عمل یا رویداد در زمان گذشته، حال یا آینده پرداخت و با کمک نمود می‌‌توان، شروع، پیشرفت یا پایان عمل یا رویدادی را نشان داد. از آنجاکه این دو مقوله و نوع بازنمایی آن‌‌ها در هر یک از زبان‌های فارسی و چینی ویژگی‌‌های مخصوص به خود را دارند و پژوهش‌‌های تطبیقی بسیار کمی‌در این حوزه صورت گرفته است، پژوهش حاضر با کمک زبانشناسی پیکره‌‌ای، به کمک آمار و با بهره‌‌گیری از روش-های تحلیل کمی‌و کیفی درصدد یافتن ویژگی‌‌های این دو مقوله و کشف شباهت‌‌ها و تفاوت‌‌های آن‌‌ها در این دو زبان است. از نتایج حاصل از این پژوهش می‌‌توان در حوزه‌‌های آموزش زبان، دستور زبان و ترجمه بهره برد. این پژوهش با مشاهده و بررسی 9189 گزاره شامل 4172 گزاره فارسی و ترجمه متناظر آن‌‌ها به چینی و 5017 گزاره چینی و ترجمه متناظر آن‌‌ها به فارسی از دو رمان «بوف کور» به زبان فارسی و «دویدن در خیابان‌های پکن» به زبان چینی و ترجمه متناظر آن‌‌ها به چینی و فارسی استخراج شده‌‌اند. از این داده‌ها پیکرۀ دو زبانه‌ا‌‌ی فارسی- چینی و چینی- فارسی ساخته شده است و با مشاهدۀ دگرگونی‌‌های به وجود آمده در فرایند ترجمه‌‌ در ساختار هر یک از این گزاره‌‌ها، ویژگی‌‌های مربوط به‌ان‌‌ها، شباهت‌‌ها و تفاوت‌‌های اساسی و نوع بازنمایی زمان دستوری و نمود در این دو زبان به دست آمده است. در زبان فارسی، فعل، نقش کلیدی را در جمله دارد و حاوی اطلاعات دستوری نظیر زمان دستوری و نمود است. اما در زبان چینی، اسم، در جمله نقش کلیدی دارد و در بسیاری از جملات فعل، قابل حذف است. از همین روی نمی‌‌توان دسته‌‌بندی مشخصی برای زمان دستوری در زبان چینی قائل شد.

کلیدواژه‌ها

مطالعات آموزش بین‌المللی زبان فارسی
دوره 9، شماره 16
شهریور 1402
صفحه 211-237

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار